ÇARPI İŞİ ETAMİN VE KANAVİÇE
Daha önce de bahsettiğim gibi ilk olarak daha çocuk sayılacak yaşta öğrendiğim etaminle ilgili deneyimlerimi aktarmak istiyorum sizlere..
Araştırmaya başlamadan önce bildiğim tüm etaminlerin delikleri hep aynı sanıyordum. Bir gün Samanpazarında Seda Çeyize girip orada DMC marka birbirinden güzel kumaşları görene kadar. Kumaşçılarda satılan etaminlerde panolar, yastıklar, değişik tasarımlar çok güzel durmuyordu ancak burada farklı gözlerde farklı o kadar çok kumaş vardı ki. Fazla bir bütçe ile de gitmediğimden en beğendiklerimden aldım hemen. Bir proje yoktu kafamda ancak olur ya elimin altında dursun dedim. Samanpazarına her zaman gidemiyor, ve bu kumaşların da her yerde rahat bulunmadığını bildiğimden bu konuda biraz aceleci davranmıştım . Ama şu an öğrendiğim önce yapacağınız projeye karar verip sonra malzemeleri almak daha akıllıca olacak. Beğendiğim modelleri elimdeki kumaşlara uyguladığım zaman ebatsal olarak oldukça farklılıklar ortaya çıktı. Profosyonelliğe geçme adımlarında yaşadığım en büyük sorun bu oldu . Sonra öğrendim ki bu kumaş seçimi çok önemli .
Etamine aida kumaş da deniyor ve gözenek sayıları count ile ölçülendiriliyor. Count 1 inche ( yani yaklaşık 2,5 cm'e ) düşen işleme alanı ölçüsü. Mesela 14 count dendiğinde , 1 inch alana yaklaşık 14 kare düşüyor .
Etaminler 11,14,16,18 count olarak çeşitlendiriliyor bu sayıya göre . Sayı büyüdükçe çarpı adedi de büyüyor .
Yine masa örtülerinde , yastıklarda vb. değişik projelerde kullanmak üzere çarpı işini uygulayabileceğimiz keten kumaşlarda var. Bunlar da 28,30,32 count olarak ölçülendiriliyor. Sayı büyüdükçe işleme kareleri küçüldüğünden işlemesi ilk başlayanlar için oldukça zor oluyor.
Plastik canvas tarzı malzemeler de var, bunlar da kutu yapımı vb dekoratif eşyalarda kullanılıyor.
Benim en sevdiğim ama daha hiç denemediğim suda eriyen etaminler. Biz çocukken o mavi renkte gözenekleri olan parçayı annem patiskaya diker, böylece düz bir yüzeyde işleme alanı yaratırdık . Şimdi ise bunun için uygun olacağını düşündüğüm suda eriyen etaminler var.
Bizim zamanımızda var mıydı bilemiyorum belki de vardı ama hep seccade işlediğim için bilmiyordum mouline iplikleri. Bizim zamanımızda en çok kullandığımız 8 numara ,12 numara ipliklerdi . Kanaviçe işinde 12 numarayı , etamin seccade işlerinde de 8 numarayı kullanırdık . Yine öğrendim ki 6 kattan oluşuna bu iplikleri işlemede 2 kat yaparak daha orjinal görüntüler alabiliyoruz. Kenar çevirmelerde yani iğne ardında tek kat, işleme ana kısmında iki katla çok daha güzel sonuçlar alınabiliyor. Hatta bu ipliklerinde yün,pamuk, floş, kuka, simli o kadar çok çeşidi var ki. Amatör işlemelerimiz de bizler renkleri çok değiştirmemek için ebruli ipleri kullanırdık. O zaman renk tonlarında da farklılıklar olduğu için daha güzel görünürdü. Ancak daha profosyonel çalışmalarda gördüm ki , renk değişimi tonlamaları için hep ayrı renkler kullanılınca çok daha güzel görünüyor.
Etamin iğnesi ucu küt orta boy delikli oluyor. Çeşitli numaraları var. 24,26,28 diye ölçülendiriliyor. 16 count etamin kullanıyorsanız 28 numara etamin iğnesi buna oldukça uygun oluyor.
Nakış alanı da işleme yaparken oldukça önemli. Şablonlarda nakış alanını belirten rakamlar vardır.Bunlar en de ve boyda kaç çarpılık yer olduğunu bildirir. Yine şablonlarda kumaşın türü , count sayısı ve hangi marka ip ve o markaya ait kodlar mutlaka şablonda belirtilmiştir. Genelde DMC ve anchor marka ipler kullanılmaktadır. Bu markaların dönüşüm tablolarını evde bulunca hemen size ileteceğim.
İşleme alanını belirledikten sonra mutlaka kenarlarda en ez 6-7 cm pay bırakmayı da ihmal etmeyin. Kumaşınızın temiz ve düzgün olmasına dikkat edin. İşe başlamadan önce de mutlaka temiz elle başlayın. Bence en doğru işleme kumaşın ortasından başlanılarak yapılıyor. O yüzden modelin ortasından başlayın işlemeye.
Biz seccade işlerken annemden düğüm atarak başlamayı öğrendik . Ancak nakışta düğüm olması yanlış bir teknikmiş. Ben bu alışkanlığı bırakmakta oldukça zorlandım. Ama bir işlemede ön yüz kadar arka yüzde önemli. Bu yüzden gemici düğümü denilen bir yöntem kullanılarak işlemeye başlayın .
İşlemede en önemli noktalardan biride tüm çarpıların aynı yönde ve aynı büyüklükte olması. Bunun için ip çekiş ayarınız önemli, eliniz zamanla alışacaktır hep aynı olması gerekiyor, ve tam deliğe basmayı ihmal etmeyin .Aynı yöne doğru aynı sıkılıkta çekerek işleyin . İpi çok uzun tutunca tüylenmeler olabiliyor. Ne çok uzun ne de çok kısa ip kullanmayın .
İp değiştirirken arkadan ipi yürütün ve daha sonra da ipi nakış makasınızla kesin.